Ana menü:
Milli Mücadelede Hava Harekati
1919 yilinda baslayip 1923 yilina kadar devam eden Milli Mücadele ve Kurtulus Savasi, büyük yokluklar içinde geçmistir. Uzun yillar devam eden büyük savaslar, bu savaslarda kaybedilen yetismis insanlar, bir yandan da düsmanlarimiz tarafindan ekonominin dizginlenmesi sebebiyle, Kurtulus Savasi Türk Milletinin büyük fedakârliklari ile yapilmistir.
Millî Mücadele döneminde özellikle Bati Cephesinde Yunanlilara karsi yapilan savaslarin kazanilmasinda Hava Harekat ekiplerimizin de özverili çalismalari bulunmaktadir. Bir sürü yokluk içinde, dönemin uçak teknolojisinin gerisinde, kimi zaman çalismayan motorlari, kimi zaman tutukluk yapan silahlarina ragmen, bu uçak timleri, gökyüzünden istihbarat toplama faaliyetlerinde bulunmus, kimi zaman düsman uçaklarini karsilamis kimi zaman da düsman mevzilerini tahrip etmislerdir.
www.teyyareci.com isimli internet sitesinde detayli bir sekilde anlatilan bu özverili ve fedâkar mücadelenin biz sadece Sögüt ve bölgesi ile ilgili olan kismini kronolojik iira ile sunuyoruz.
I. Inönü savasinin devam ettigi 9-11 Ocak 1921 tarihlerinde faal durumdaki iki uçagimiz savas alani üzerinde kesif ve bombardiman görevleri yaptilar.
8 Ocak 1921'de sivil Pilot Vecihi, av uçagi ile, Sögüt'ün dogusunda ve Bozüyük-Karaköy sosesi üzerindeki Yunan birliklerine taarruz etti.
9 Ocak 1921 günü Sivil Pilot Behçet ve Rasit ile Yüzbasi Yusuf Kenan Bilecik-Küplü ve Karaköy civarinda uçus yapmis, bu bölgedeki yollarda önemli düsman kuvvetlerinin bulundugunu kssfetmisti. Vecihi de av uçagi ile düsman birliklerini bombalamisti.
Ayni gün Behçet, yaptigi kesif uçusunda, Bozüyük yönünde iki Yunan süvari bölügünün yürüyüs halinde oldugunu, 500 metre gerisinde de bir Piyade alayinin Bozüyük'e yaklasmakta oldugu tesbit etti ve Yunan alayini bombaladi.
10 Ocak 1921'de Behçet ve Rasit ile Tegmen Sitki bir kesif uçusu yapti. Ayni gün Vecihi'de Inönü bölgesindeki Yunan siperlerini bombaladi ve alçak irtifadan makineli tüfek atesine tuttu. Alçak uçus esnasinda Yunan mevzilerinden atilan mermilerden isabet alan uçakla savas hattina mecburi inis yapti. Vecihi uçagin düsman eline geçmesini önlemek amaciyla uçagi atese verdi ve Türk mevzilerine dogru kosarak hayatini kurtardi.
Hava timimiz Birinci Inönü Savasindaki cesaretini ve kahramanligini Ikinci Inönü Savasinda da sürdürmüstür. Ikinci Inönü Savasi 23 Mart 1921 günü Yunanlilarin üç kolorduyla saldiriya geçmesi ile basladi. Bu tarihten itibaren Türk Hava Kuvvetlerinin bölgede yaptigi faaliyetler kisaca söyledir:
23 Mart 1921 günü Sivil Pilot Hasan Fehmi ve Rasit ile Üstegmen Hasan Basri AEG C-IV kesif uçagi ile havalandilar. Kalkistan sonra meydana gelen motor arizasi nedeniyle uçak geri dönmek zorunda kaldgindan görev yerine getirilememisti.
Ayni gün Sivil Pilot Vecihi, av uçagi ile Yunanlilarin Kuzey Kolordu bölgesi olan; Yenisehir, Bilecik, Sögüt, Inegöl ve Pazarcik bölgesinde bir kesif uçusu yapti. Yürüyüs halindeki Yunan kit'alarina bomba ve makineli tüfek taarruzda bulundu.
24 Mart 1921'de Vecihi bir sorti daha yaparak Sögüt-Bilecik arasindaki yoldan ilerleyen bir Yunan alayini bombaladi ve makineli tüfek atesine tuttu.
25 Mart 1921'de Eskisehir'e gelen iki Yunan uçagiyla savasmak üzere Üstegmen Fehmi Yemen, havalandi. Kalkistan sonra uçak motor arizasi yapti. Meydana inmek isterken sürat kaybina ugrayan uçak çakildi ve Üstegmen Hasan Fehmi Yemen Sehit oldu.
Sivil Pilot Vecihi 27 Mart 1921'de Sögüt dolaylarinin kesfi için bir uçus yapti. Sögüt'ün kuzeyinde, çadirli bir ordugâh ve iki tabur, güneyinde; bir piyade alayi ve karargahi, daha güneyde; bir bölük kuvvetinde Yunan birligi ve çesme mevziinin 15 kilometre dogusunda iki bölük kuvvetinde bir yürüyüs kolu oldugunu tespit etti. Alayin karargahini bombaladi ve makineli tüfek taarruzu yapti.
28 Mart 1921 sabahi Vecihi av uçagi ile tekrar kesfe çikti. Kesif sirasinda Sögüt'ün bir kilometre kuzeyinde; iki tabur ve çadirli ordugah, bir kilometre güneyinde; yol kenarinda uçaklara karsi kamufle edilmis yürüyüs kolunda bir tabur, bunun bir kilometre kuzeyinde; bir alaylik ordugah oldugunu tespit etti. Alay karargahini bombaladi ve makineli tüfek taarruzu yapti.
29 Mart 1921 günü Vecihi av uçagi ile Inönü Savas alani üzerinde bir kesif uçusu daha yapti. Bozalan'in kuzeydogusunda savas siperlerini kesfetti. Bozalan'in kuzeyinde Yunan topçusu uçaga ates açti.
30 Mart 1921 günü sabahi Astegmen Halil Ziver, Bozüyük-Çepniyörük yönünde kesif uçusu yapti. Kesif sonucu sag kanat gerisinde yürüyüs kolu olmadigi, Kizilcapinar'a iki kilometre mesafede çadirli bir ordugah bulundugunu tesbit etti. Bozüyük'e girmekte olan 300 kadar Yunan süvarisi tesbit edildi.
31 Mart 1921 günü Vecihi, Inegöl-Bozüyük-Yayla, Bozüyük-Sögüt-Gündüzbey yönlerinde uçtu. Inönü'nün kuzey sirtlarinda bir Yunan taburunun istirahat ettigini tespit etti.. Bozüyük'ün üç kilometre güneyinde bir Yunan taburu ile daha geride yol kenarinda istirahat eden 400 kadar süvari oldugu tesbit edildi. Sögüt'te yer yer yanginlar görülüyordu. Gündüzbey kuzeyindeki yol kenarinda bir süvari alayi ve bir topçu bataryasi istirahat halindeydi.
31 Mart 1921 günü ögleden sonra Astegmen Halil Ziver bir kesif görevi yapti. Bu kesif sirasinda Inönü-Bozüyük arasinda, Bozüyük'ten 50 kadar Yunan nakliye aracinin Karaköy yönünde hareket ettigi görüldü. Düzdag Tepesi sirtlarinin kuzeyinde ve vadi içinde, kolbasi batiya dogru yönelmis bir Yunan taburunun yürüyüs halinde oldugunu tesbit etti. Sögüt'deki yanginlarin halen devam ettigi görülüyordu. Sögüt'ün kuzeyinde Ertugrul Gazi yolunda 30-35 araçlik nakliye kolu istirahat ediyordu. Bu kesifler düsmanin kesin olarak geri çekilmekte oldugunu göstermekteydi.
1 Nisan 1921 günü Vecihi saat 14.20'de uçagiyla bir kesif görevi daha yapti. Gündüzbey'de 60-70 kamyonluk bir grup yol kenarinda istirahat ediyordu. Ertugrul Gazi'nin türbesinden Bilecik'e kadar yol üzerinde daginik yürüyüs kollari ve agirliklar kuzeye dogru çekilmekteydi.
Bu duruma göre Yunanlilarin sag ve sol kanatlarda makineli tüfek kitalariyla takviye edilmis kuvvetli artçi birliklerinin korunarak çekilmekte oldugu tespit edilmisti. Cephe Komutanliginin bulundugu Çukurhisar'a atilan kesif sonu raporu zaferi müjdeliyordu. Yunan ordusu Türk direnisi karsisinda hezimete ugramis ve geri çekilmeye baslamisti. Düsman ordusunun Anadolu içlerine olan ilerleyisi ilk defa olarak durdurulmustu.