Küre, kürebeldesi
Ana menü:
SULTAN I. MAHMUD
Babasi : Ikinci Mustafa
Annesi : Saliha Valide Sultan
Dogdugu Tarih : 02 Agustos 1696
Öldügü Tarih : 13 Aralik 1754
Saltanati : 1730 - 1754
Sultan Birinci Mahmud, 2 Agustos 1696 günü Istanbul'da dogdu. Babasi Sultan Ikinci Mustafa, annesi Saliha Valide Sultan'dir. Büyük annesi Gülnus Sultan'in sevgi ve ilgisiyle büyüdü. Sekiz yasindan beri kafes hayati yasadigi halde zekâsi, iyi niyeti ve kuvvetli karakteri sayesinde kendini harap etmekten kurtardi. Küçük yaslardan itibaren çesitli hocalardan dersler aldi. Tarih, edebiyat ve siirle mesgul oldu. Özellikle musiki ile ugrasti.
Sultan Birinci Mahmud, 1 Ekim 1730 tarihinde, 35 yasinda iken padisah oldu. Devrindeki en degerli kimseleri seçip is basina getirdi. Karakter sahibi, azimli, müsfik, merhametli, dikkatli ve sabirli bir insandi. Kendi zevkinden çok milletin refahini düsünerek hareket etti. Bu sayede babasi ve amcasinin düstügü hatalara düsmedi.
Sultan Birinci Mahmud, padisahliginin ilk günlerinde, kendisini tahta çikaran isyancilarin isteklerini yerine getirmek zorunda kaldi. Sultan Üçüncü Ahmed, devrinde yapilmis olan kösk ve konaklarin çogu isyancilarin istekleri sonucu yakilip yikildi. Devlet adamlari ve memurlar isyancilarin düsünceleri dogrultusunda atandi. Ancak bunlardan bazilari, Seyhülislamdan öldürülmeyeceklerine dair fetva aldiktan sonra, görevden kendi istekleriyle ayrildilar.
Isyancilarin lideri konumundaki Patrona Halil de Sultan Birinci Mahmud'a olan bagliligini bildirmisti. Ancak devlet islerine müdahale etmek istiyordu. Sultan Birinci Mahmud'dan kendisini yeniçeri agaligina getirmesini ve Rusya'ya karsi savas açmasini istedi. 15 Kasim 1730 günü tören yapilacagi bahanesiyle saraya çagrilan Patrona Halil ve yandaslari yakalanarak öldürüldü.
Patrona Halil yandaslari öldürülme korkusuyla tekrar ayaklandilar. Sultan Birinci Mahmud, Sancak-i Serif çikartti ve halktan ayaklanmanin bastirilmasi için yardim istedi. Isyanlardan bikmis olan halk, padisaha yardimci olarak ayaklanmanin kisa sürede bastirilmasini sagladi (28 Ocak 1731).
Sultan Birinci Mahmud'un yaptirdigi islahatlar daha çok askeri konularda yogunlasiyordu. Fransa'dan gelen Kont De Bonnevale, Müslüman olup Humbaraci Ahmed Pasa adini aldi ve çesitli islahatlar yapti.
Topçu Ocagini ve bozulmaya yüz tutmus olan Humbaraci Ocagini yeniden düzenleyen ve Osmanli ordusuna yetenekli subay yetistirmek amaciyla Kara mühendishanesini (Mühendishane-i Berri Hümayun) açan Ahmed Pasa'nin bu çalismalari sayesinde, Osmanli Rus savaslarinda basari saglandi. Sultan Birinci Mahmud Lale Devri sirasinda baslatilan kültür faaliyetlerini de sürdürdü.
Patrona Halil Isyanindan sonra tahta çikan Sultan Birinci Mahmud döneminde, imar faaliyetleri Lale Devri'ndeki kadar hareketli degildi.
Bu dönemin en büyük eseri Hekimoglu Ali Pasa Camii ve Külliyesi'dir. Tophane'deki Sultan Birinci Mahmud Çesmesi de o dönem yapilan eserler arasindadir.
Sultan Mahmud zamaninda Istanbul disinda da eserler yapildi. Bu dönemde Halep'te Osman Pasa Külliyesi ve Kahire'de Habbaniye Sultan Birinci Mahmud Tekke ve Sebili insa edildi. Ayrica; Erzurum Vezir Ibrahim Pasa Camii, Cagaloglu Haci Besir Aga Külliyesi, Sumnu Serif Halil Pasa Camii ve Külliyesi insa edildi.
Hayatinin son iki yilini hasta geçiren Sultan Birinci Mahmud, 13 Aralik 1754 tarihinde 59 yasinda iken vefat etti. Sultan Ikinci Mustafa'nin Yeni Camideki türbesine defnedildi.